MZP Chanchinbu January 2016
- Lalvansanga Pautu, Editor
(Brighter Higher Secondary School, Aizawl te chuan MZP Chanchinbu enkawltute chu leng tur leh Thu leh Hla a inpawhna \ha zawk kan neih theih nan hun hmanpuiah min sawm a, chumi \uma thusawi chu a ni. Chanchinbu a chhuah tura ngenna avangin theih ang anga siamremin rawn dah a ni. - Editorial Board)
Ka zirlaipui duhtakte u, vawiinah hian in zinga thusawina hun ka rawn hmang thei tur hi ka lawm hle mai. Chibai ka buk vek a che u.
Vawiinah hian thu tam sawi tum vak pawh ka ni lova, ka sawi thiam hek lo. Mahse, nangmahni ho nena hun kan hmang ho thei tur hi ka lawm a ni. He school-a in lut thei leh in kal thei hi lawm rawh u, inchhuang hle r’u aw....nakin zelah pawh inla sawi fo \hin tur a ni.
Zirlaite tihtur ka hrilh phawt ang che u:
Zirlai kan nih chuan kan zirna hi a hmasa berah kan dah zel tur a ni. Inhriatsa vek a ni tiru... Mahse, sawi thar zel a ngai a nih chuan la zawm lo kan awm tihna a ni mai. Tuna in sir te, in miss te aia \ha leh thiam hi hmun dang/school dangah an awm chuang lo. Kan \hianpa pakhat chu kan school luh \antirh a\anga college a kal chhohna thlengin topper a ni thei zela, kan tluk ngai miah lo. Chumi awmzia chu an thiam ber tihna a ni.
Nangni pawh hian in ti ve thei tih inhrereng rawh u. Nangmahniah khan thiamna leh theihna a awm. I bula mi aia thiam lo reng tura i inngai a nih chuan i thiam lo kumkhua mai ang. Mahse, chutiang ni loin i thei tih in hre tlat mai la, bei nasa bawk la, i theih zia chu i hre mai ang.
Zirtirtute zah thiam rawh:
Zirlai tam tak chuan zirtirtu hi kan zah thiam tawk \hin lo niin a hriat a. Hmun \henkhatah phei chuan an sir te, an miss te lo lenchilha, zan tairek thleng thlenga lo nuih khek pui tuar tuarte an awm \hin. Anmahni ang ni tur kha chuan i kawng a la thui lutuk, i kawm rual an la ni lo tih hria la, zah la, hlau thung suh. I thiamloh zawt hreh lo la, in lama i pan peih ngat ngat phei chuan a lawm tur chu nangmah ni lovin anmahni zawk hlei hlei an ni asin. Auh nawmnah leh chhaih parat te hi mimawl ber thawmhnaw a ni. Chutiang tih ching chu an thleng sang mawh viau.
Kohhran leh khawtlanga inhman chintawk hriat a \ha:
Ni e, puiltinna kawng zawh mek, zirna in sanga lutte in ni a, in nungchang leh chezia hi khawtlang, veng mipuite mitah hian a fu \hup mai a ni. In lo chik kher lo a nih pawhin, lo chiktu che u an awm tih inhre dawn nia. Chutah tak chuan in fimkhura, in inventhiam tawk loh chuan in zirnaah in chhiat pui ngei ang. Exam dawn hnaiha kohhran hla zirnaa kal i thlang zawk tlat a nih chuan inenfiah \an i ngai tihna a ni. Hla zir kha a \ha lo ka tihna lam a ni lo. I nihna kha zirlai a ni. I zir zawhah tlaivar dawna i hla zir let daih i zirlai i zir leh a nih chuan a \ha lutuk, mahse chutianga ti \hin chu khawvar lam arsi ang pharha vang an ni.
Kan \hianpa pakhat thu min hrilh hi ka hrereng \hin. Ani pawh a school luh ve lai chuan duh aiin kohhran leh khawtlangah a lo inhmang nasa deuha, a nihna a hai a, a zirlai rengin thildangah a rilru a pe zawk a, matric pawh kum 1 zira zo thei tur kha kum 3 naah a chhuak ve chauh a ni. Entawn tlak chu a ni lo. Mahse, in nihna inhriat ve theih nan ka rawn zep ve mai chauh a ni. A inchhir thu leh hun lo uiawm zia kha min hrilhin, a inchhir thu a sawi a, awmzia a awm tawh si lo.
Nungchang leh mizia:
I nihna kha zirlai kan tih tawh kha. Zirlai chu a taima tur a ni a, thawh hreh leh tih hreh, ei hreh thleng pawhin a nei tur a ni lo. Hrereng rawh aw... Thawhchhuah ila nei tlat loa, i hma hun i hre loa, i zirlai kha textbook ngawtah tawp tir rih lovin engpawh hmachhawn thei turin i inzir tur a ni. Zuk leh hmuam, zu, sex, khawlai teihawi, etc. mai mai te hi zirlai nih chuan thil mawi lo a ni. Uniform mawi tak ha chunga kuhva seh sena, meizial pak khuk leh hluai \hinte hi mi ang lo thawmhnaw, nihna hlauh telh telh leh, mi bo nihna hmahruai asin. Tunah awih lo mah la, kum 5/6 a vei hnu chuan hriatchhuah eng emaw chu i nei ve tawh ngei ang. I chhungte chawhmeh siam i tui tih loh zawng a nih avang maia chaw ei loa school i kal tau lui bur bur \hin a nih chuan sim hmak la, lo tui lo deuh pawh nise puar deuha school kal thlang fo zawk tawh rawh. I nu leh pate khan an theihtawp chhuahin i zirna leh nangmah enkawl nan an tha leh zung an seng asin. I enkawla, nangmah i inchawm ve theih hunah a tui \ha \ha chu a la awm dawn chauh, zirna vek a ni. Eng pawh hmachhawn turin i rilru tipaukhauh fo \hin ang che.
Chuvang chuan zirlai i nih chuan i nun uluk hle la, i mizia kha midangte zir leh enthlak a nih hrereng la, midangte sahkuak sa a kal mai lovin, i kawng sialsaa midangte kaltir tum zawk ang che. Tuna i bula \hu nen khan in \hu dun reng dawn lo a, kum 3/4 a vei meuh chuan in thiltih leh in duhzawng, in kalna kawng a inang tawh lo ang. Chutih hunah chuan mi puitling ni turin ke i pen tih i inhre ve chauh pawh a ni mahna., tun a\ang khan mi hnawksak ni lovin, i nihna zirlai i nih kha hria la, i kawng zawh tur thlang uluk \an rawh le.
Zirlai chuan Pathian a \ih hle tur a ni:
Pathian chu min siamtu a ni a, kan engkima engkim a ni. Kan nu leh pate hi kan lei pathian leh kan hmuh theih pathian an ni a, kan zah em em ang. Pathian ropui bera chu kan hmu thei lo thung. Kan zirlaite kawltirin, kan lehkhazir leh kan exam dawnte, kan thiam \hat theih miah loh laiten kan \awng\ai fo \hin tur a ni. Chutiang kan sawi zingah pawh engmah tih nachang hre lo chu inenfiah ngai, a zirlai nihna hre famkim tawk lo bawk kha a la ni. Pathian \ih tak chungin kan zirlai kan zir anga, kan \awng\ai fo anga, kan nu leh pate ang bawkin kan zirtirtute hi kan lei pathian an ni a, kan zahin, an thu kan zawm em em tur a ni.
Thih aiin Nun thlang fo ang che:
- Lalvansanga Pautu, Editor
 |
| Lalvansanga Pautu |
Ka zirlaipui duhtakte u, vawiinah hian in zinga thusawina hun ka rawn hmang thei tur hi ka lawm hle mai. Chibai ka buk vek a che u.
Vawiinah hian thu tam sawi tum vak pawh ka ni lova, ka sawi thiam hek lo. Mahse, nangmahni ho nena hun kan hmang ho thei tur hi ka lawm a ni. He school-a in lut thei leh in kal thei hi lawm rawh u, inchhuang hle r’u aw....nakin zelah pawh inla sawi fo \hin tur a ni.
Zirlaite tihtur ka hrilh phawt ang che u:
Zirlai kan nih chuan kan zirna hi a hmasa berah kan dah zel tur a ni. Inhriatsa vek a ni tiru... Mahse, sawi thar zel a ngai a nih chuan la zawm lo kan awm tihna a ni mai. Tuna in sir te, in miss te aia \ha leh thiam hi hmun dang/school dangah an awm chuang lo. Kan \hianpa pakhat chu kan school luh \antirh a\anga college a kal chhohna thlengin topper a ni thei zela, kan tluk ngai miah lo. Chumi awmzia chu an thiam ber tihna a ni.
Nangni pawh hian in ti ve thei tih inhrereng rawh u. Nangmahniah khan thiamna leh theihna a awm. I bula mi aia thiam lo reng tura i inngai a nih chuan i thiam lo kumkhua mai ang. Mahse, chutiang ni loin i thei tih in hre tlat mai la, bei nasa bawk la, i theih zia chu i hre mai ang.
Zirtirtute zah thiam rawh:
Zirlai tam tak chuan zirtirtu hi kan zah thiam tawk \hin lo niin a hriat a. Hmun \henkhatah phei chuan an sir te, an miss te lo lenchilha, zan tairek thleng thlenga lo nuih khek pui tuar tuarte an awm \hin. Anmahni ang ni tur kha chuan i kawng a la thui lutuk, i kawm rual an la ni lo tih hria la, zah la, hlau thung suh. I thiamloh zawt hreh lo la, in lama i pan peih ngat ngat phei chuan a lawm tur chu nangmah ni lovin anmahni zawk hlei hlei an ni asin. Auh nawmnah leh chhaih parat te hi mimawl ber thawmhnaw a ni. Chutiang tih ching chu an thleng sang mawh viau.
Kohhran leh khawtlanga inhman chintawk hriat a \ha:
Ni e, puiltinna kawng zawh mek, zirna in sanga lutte in ni a, in nungchang leh chezia hi khawtlang, veng mipuite mitah hian a fu \hup mai a ni. In lo chik kher lo a nih pawhin, lo chiktu che u an awm tih inhre dawn nia. Chutah tak chuan in fimkhura, in inventhiam tawk loh chuan in zirnaah in chhiat pui ngei ang. Exam dawn hnaiha kohhran hla zirnaa kal i thlang zawk tlat a nih chuan inenfiah \an i ngai tihna a ni. Hla zir kha a \ha lo ka tihna lam a ni lo. I nihna kha zirlai a ni. I zir zawhah tlaivar dawna i hla zir let daih i zirlai i zir leh a nih chuan a \ha lutuk, mahse chutianga ti \hin chu khawvar lam arsi ang pharha vang an ni.
Kan \hianpa pakhat thu min hrilh hi ka hrereng \hin. Ani pawh a school luh ve lai chuan duh aiin kohhran leh khawtlangah a lo inhmang nasa deuha, a nihna a hai a, a zirlai rengin thildangah a rilru a pe zawk a, matric pawh kum 1 zira zo thei tur kha kum 3 naah a chhuak ve chauh a ni. Entawn tlak chu a ni lo. Mahse, in nihna inhriat ve theih nan ka rawn zep ve mai chauh a ni. A inchhir thu leh hun lo uiawm zia kha min hrilhin, a inchhir thu a sawi a, awmzia a awm tawh si lo.
Nungchang leh mizia:
I nihna kha zirlai kan tih tawh kha. Zirlai chu a taima tur a ni a, thawh hreh leh tih hreh, ei hreh thleng pawhin a nei tur a ni lo. Hrereng rawh aw... Thawhchhuah ila nei tlat loa, i hma hun i hre loa, i zirlai kha textbook ngawtah tawp tir rih lovin engpawh hmachhawn thei turin i inzir tur a ni. Zuk leh hmuam, zu, sex, khawlai teihawi, etc. mai mai te hi zirlai nih chuan thil mawi lo a ni. Uniform mawi tak ha chunga kuhva seh sena, meizial pak khuk leh hluai \hinte hi mi ang lo thawmhnaw, nihna hlauh telh telh leh, mi bo nihna hmahruai asin. Tunah awih lo mah la, kum 5/6 a vei hnu chuan hriatchhuah eng emaw chu i nei ve tawh ngei ang. I chhungte chawhmeh siam i tui tih loh zawng a nih avang maia chaw ei loa school i kal tau lui bur bur \hin a nih chuan sim hmak la, lo tui lo deuh pawh nise puar deuha school kal thlang fo zawk tawh rawh. I nu leh pate khan an theihtawp chhuahin i zirna leh nangmah enkawl nan an tha leh zung an seng asin. I enkawla, nangmah i inchawm ve theih hunah a tui \ha \ha chu a la awm dawn chauh, zirna vek a ni. Eng pawh hmachhawn turin i rilru tipaukhauh fo \hin ang che.
Chuvang chuan zirlai i nih chuan i nun uluk hle la, i mizia kha midangte zir leh enthlak a nih hrereng la, midangte sahkuak sa a kal mai lovin, i kawng sialsaa midangte kaltir tum zawk ang che. Tuna i bula \hu nen khan in \hu dun reng dawn lo a, kum 3/4 a vei meuh chuan in thiltih leh in duhzawng, in kalna kawng a inang tawh lo ang. Chutih hunah chuan mi puitling ni turin ke i pen tih i inhre ve chauh pawh a ni mahna., tun a\ang khan mi hnawksak ni lovin, i nihna zirlai i nih kha hria la, i kawng zawh tur thlang uluk \an rawh le.
Zirlai chuan Pathian a \ih hle tur a ni:
Pathian chu min siamtu a ni a, kan engkima engkim a ni. Kan nu leh pate hi kan lei pathian leh kan hmuh theih pathian an ni a, kan zah em em ang. Pathian ropui bera chu kan hmu thei lo thung. Kan zirlaite kawltirin, kan lehkhazir leh kan exam dawnte, kan thiam \hat theih miah loh laiten kan \awng\ai fo \hin tur a ni. Chutiang kan sawi zingah pawh engmah tih nachang hre lo chu inenfiah ngai, a zirlai nihna hre famkim tawk lo bawk kha a la ni. Pathian \ih tak chungin kan zirlai kan zir anga, kan \awng\ai fo anga, kan nu leh pate ang bawkin kan zirtirtute hi kan lei pathian an ni a, kan zahin, an thu kan zawm em em tur a ni.
Thih aiin Nun thlang fo ang che:
Khawvelah hian mihring tam tak kan awm a, chung zinga pakhat ni ve tur chuan i rawn pianga, nangmah ang kha khawiah mah an awm ve tawh lo. I ngaihzawngin a \hen che a, i nu leh pa ten an hau che a, khawvelah nun beidawnga awmin i inhriaa, damchhan nei loin i inhria maw? I hlu asin!! A mak teh daih i ti em? Rangkachak hi eng vanga hlu nge i hria em? A v^n vang a ni lo’m ni? Chuti a nih chuan sum leh pai pawhin a lei theih rual loh i nunna kha hlu tak a ni asin. Nangmah ang kha khawvelah an awm tawh lo, i hlu lutuk. Thi hman i la ni lo, thih aiin nun thlang fo rawh aw... I nu leh pa te, i chhungte khan i zirchhuah huna i eizawnna tur thlengin an suangtuah lawk diam asin. Nun thlang fo la, thihna chu tu pawhin an tih theih a ni a, nunna erawh Pathian chauh lo chuan a siam thei lo, i la nung ho zel ang u aw....
A tawp ber atana ka sawi duh chu, ka zirlaipui fel tak takte u, kan khawtlang leh ram hmel mawina leh hming\hatna hi inkutah a innghat tih hrereng ula, inhmalam hun kha thlir thiam ula, lehkhazir lamah in lo chak lo deuh a nih pawhin beidawng lo ula, hnathawh turte leh eizawnna \ha tak tak hi a tam tawh tih hrereng ula, lungngaiin indawmkun nghal ngawt ngai suh u aw....
No comments:
Post a Comment